بامبو (نام علمی: Dracaena Sanderiana) گیاهی جذاب از تیره Dracaena و مشهور به اسامی همچون دراسینای روبانی، بلژیکی همیشه سبز یا گیاه روبانی و بامبو خوش شانس شناخته میشود.
گیاه بامبو بومی کامرون (مناطق استوایی غرب آفریقا) و قسمت کوچکی از آسیای جنوب شرقی است. در حال حاضر حدود 600 نوع بامبو شناخته شده است که دارای تنوع گونه بالایی میباشد. با کیفیت ترین بامبوها را میتوان در کشورهای ژاپن، چین و کشورهای شرق آسیا و هند پیدا کرد.
پرورش و رویش بامبو در ایران در مناطق شمالی کشور از جمله در علی آباد، لاهیجان و قاسم آباد رودسر صورت میگیرد. مناطق شمالی کشور ایران از مناطق مساعد جهت رویش و پرورش بامبو میباشد. بامبوهایی که به صورت شاخهای در داخل کشور خرید و فروش میشوند معمولا وارداتی بوده و معروف به لاکی بامبو هستند. طول برگهای گیاه لاکی بامبو معمولا حدود 15 تا 30 سانتیمتر میباشد و عرض آنها حدود 3 تا 7 سانتیمتر است.
برگهای بامبو به رنگهای سبز روشن، سبز تیره و گونههای بامبو ابلق که دو رنگ بوده به رنگهای سبز تیره یا سبز روشن با رگههایی سفید یا زرد رنگ دیده میشود. ساقههای بامبو خیلی ضخیم نیست و معمولا به رنگ سبز روشن دیده میشود. ارتفاع ساقه به حدود 100 تا 150 سانتیمتر هم میرسد. گلدهی گیاه بامبو معمولا در اواخر فصل پاییز صورت میگیرد و به رنگ سفید هستند منتهی گلها قابل توجه نیستند و جذابیت چندانی ندارند.
گیاه بامبو را میتوان هم از طریق پاجوش تکثیر کرد هم از طریق قلمه زدن، روش قلمه زدن برای تکثیر بامبو ساده تر است.
برای تکثیر به روش قلمه زدن باید قلمهای مناسب از گیاه بامبو تهیه کرد. برای تهیه قلمه باید از قسمت انتهایی ساقه بالای ریشه به تعداد سه بند یا سه گره در نظر گرفته شود و از گره چهارم به بعد قلمه گرفته شود. طول قلمه باید حدوداً 15 تا 20 سانتیمتر باشد. هنگام برش بهتر است قلمه به صورت اُریب برش زده شود و بالای قلمه با پارافین پوشانده شود.
پس از آن که قلمه گرفته شد باید در بستری مناسب قرار داده شود تا ریشه دار گردد. بهتر است برای بستر ریشه دهی قلمه، از انواع پودرها و هورمونهای ریشه زایی مخصوص استفاده کرد که قلمه سریع تر ریشه دار شود، البته قلمه را میتوانید در ماسه یا آب هم ریشه دار کنید که ریشه دار شدن کمی طولانی تر میشود. پس از ریشه دار شدن حدود یک ماه و نیم تا دو ماه بعد جوانهها و برگها شروع به رشد خواهند کرد.
بامبو را به سه روش میتوان پرورش داد که در ادامه به آن میپردازیم:
در روش نگهداری بامبو در آب نباید تمام ساقه را در آب قرار داد، بلکه باید فقط 3 تا 5 بند پایین آن در آب باشد. اگر تمام ساقه داخل آب قرار گیرد، ریشه تمام سطح ساقه را میپوشاند و این از زیبایی گیاه میکاهد.
برای نگهداری بامبو در آب معمولی ابتدا میبایست حدود دو ساعت آب را کنار بگذارید تا کلر آن کاملا از بین برود، زیرا کلر آب باعث زرد شدن گیاهان سبز میشود. پس از گذشت مدت زمان یاد شده بامبو را در آن قرار دهید.
لازم به یادآوریست که هر 15 الی 20 روز یک بار باید آب گیاه بامبو را عوض کرد.
بامبو املاح موجود در آب را جذب و به این ترتیب رشد میکند.
با تعویض آب املاح مورد نیاز در اختیار گیاه قرار میگیرد و در نتیجه رشد سریعتر را شاهد خواهید بود.
یادآور میشویم که هرگز نباید از آب معدنی برای نگهداری بامبو استفاده شود، زیرا آب معدنی دارای فلوئور است و وجود این ماده باعث زرد شدن گیاهان سبز میشود.
به منظور نگهداری گیاه بامبو در خاک ژلهای ابتدا باید بامبو را در آب قرار دهید تا ریشه کند.
حدودا دو ماه و نیم پس از آنکه بامبو به ریشه نشست میتوان آن را داخل خاکهای ژلهای قرار داد.
در زمانهایی که قصد تعویض یا شارژ خاک ژلهای را داشتید، بامبو را داخل آب نگهداری کنید.
لازم به ذکر است در این روش نگهداری، املاح مورد نیاز بامبو از طریق خاک ژلهای تامین میشود.
گیاه بامبو فقط در خاکهای مخصوص میتواند به زندگی ادامه دهد. از خصوصیات این نوع خاکها قابلیت نگهداری آب به مدت طولانی را میتوان نام برد.
رشد بامبو در این خاکها افزایش مییابد. بامبو گیاهی است که در رطوبت 70 درصد در جنوب شرقی آسیا رشد میکند، اما با دمای معمولی داخل اتاق نیز سازگاری دارد، البته اگر قصد رسیدگی بیشتر و بهتر از این گیاه را دارید میتوانید در زمانهای مختلف برگهای گیاه را با آب پاش مرطوب کنید.
بامبو گیاهی است که هم از طریق ریشه و هم از طریق برگ تغذیه میکند. با پاشیدن آب روی آن در واقع شما به دو روش مواد غذایی را به گیاه تزریق کردهاید. البته اگر میخواهید گیاه شما رشد بهتری داشته باشد، میتوانید از قطرههای تقویتی یا اسپری تغذیه استفاده کنید.
در روش فرمدهی بامبو با نور باید گیاه را مدتی در محیط تاریک پرورش داد و با استفاده از نور مصنوعی با تابش بالا بر روی گیاه و سپس حرکت دادن نور، گیاهی که در حال رشد است را هدایت کرد که جهت نور را دنبال کند، دنبال کردن جهت نور توسط گیاه در حال رشد باعث فرمدهی به ساقهها شده و ساقهها حالت مارپیچ و فرمدار پیدا میکنند.
در روش فرمدهی با قالب، گیاه جوان و در حال رشد را در قالبهایی که فرمدار هستند پرورش میدهند. قالبها معمولا شفاف هستند و قابلیت باز شدن دارند. پس از اینکه گیاه به طور کامل فرم مورد نظر را در قالب پیدا کرد، قالب از دور تا دور گیاه خارج میگردد.
در روش فرمدهی با رطوبت، گیاه بامبو را حدود یک ماه خارج از آب ولی در شرایط رطوبتی بالا نگهداری میکنند. در این روش ساقه گیاه نرم و منعطف میشود، بعد از نرم شدن بامبو آن را به قالبهای مخصوص میبندند و آب مورد نیاز گیاه را در اختیارش قرار میدهند. آوندها بلافاصله آبرسانی میشوند و گیاه با فرمی که پیدا کرده سفت و محکم شده و فرم قالب را میگیرد.
گیاه بامبو نیاز به نور مستقیم خورشید ندارد.
این گیاه کاملا آپارتمانی است و بهترین نور برای آن نوری است که در فاصله حدود 3 متر از پنجرهای که جلوی آن پرده کشیده شده میباشد.
با توجه به منطقه بومی این گیاه، دمای بین 18 تا 23 درجه سانتیگراد بهترین رِنج دمایی میباشد.
هیچ وقت این گیاه را جلوی کولر و پنکه یا نزدیک بخاری و شومینه قرار ندهید.
بامبو با شرایط آب و هوایی ثابت سازگار است. از این رو از نگهداری بامبو مقابل باد کولر، نزدیک بخاری یا شومینه و یا جلو دری که بعضی اوقات نسیمی از لای آن میوزد، خودداری کنید و همچنین از جا به جا کردن آن بپرهیزید، چرا که این گیاه بعد از مدتی به مکانی که در آن قرار دارد عادت میکند و جا به جایی ممکن است ضربه جبران ناپذیری به گیاه وارد کند و باعث زرد شدن برگهای آن شود.
هرگز گیاه بامبو را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. در صورت چنین اتفاقی احتمال آسیب دیدگی گیاه شما به خصوص بر اثر نور گرم خورشید در روزهای تابستان بسیار زیاد است. البته این بدان معنا نیست که گیاه شما باید در فضای تاریکی قرار بگیرد چرا که چنین وضعیتی هم برای آن زیانآور است. نکته اینجاست که گیاه بامبو باید در معرض نور غیرمستقیم قرار داشته باشد، یعنی نوری که از پشت پنجره و پرده تابیده و شدت و ضرر آن به این طریق فیلتر شده باشد، بنابراین نور مناسب برای گیاه بامبو نور غیرمستقیم است.
از بامبو به عنوان گیاهی اجتماعی یاد میشود. زمانی که تعداد زیادی از این گیاه در کنار یکدیگر قرار گیرند، سرعت رشد آنها افزایش مییابد.
پس از هر بار تعویض آب گلدان خود گلدان نیز کاملا شسته و ضدعفونی شود.
رطوبت متوسط محیط و آب بخار شده از گلدان برای گیاه کافی است.